Dzisiejszy temat podyktowany jest poniekąd sprawą, z która miałam ostatnio do czynienia. Wobec jednego ze współwłaścicieli toczy się postępowanie egzekucyjne, w toku którego komornik zajął należący do niego udział w nieruchomości. Reszta współwłaścicieli chciałaby znieść współwłasność. Czy zajęcie udziału blokuje zniesienie współwłasności?

Skąd w ogóle wiadomo, że komornik zajął udział w nieruchomości?

Po pierwsze, z treści księgi wieczystej nieruchomości. Komornik składa do sądu wieczystoksięgowego wniosek o wpis do treści księgi wieczystej informacji o prowadzonej egzekucji. Takie ostrzeżenie znaleźć można w dziale III – Prawa, roszczenia i ograniczenia. Wygląda ono mniej więcej tak:

W stosunku do 1/3 części w prawie własności nieruchomości należącej do Dłużnika Jana Nowaka wszczęto postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 123/19.

W rubrykach poniżej ostrzeżenia zawarta jest m.in. także informacja, który komornik złożył wniosek i kiedy to nastąpiło.

Po drugie, komornik powiadamia pozostałych współwłaścicieli o zajęciu udziału. Będą to jednak tylko ci współwłaściciele, którzy zostali ujawnieni w księdze wieczystej. Wynika to z obowiązującego domniemania zgodności stanu ujawnionego w treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.

Zniesienie współwłasności a rozporządzenie udziałem

Do zajęcia udziału we własności nieruchomości stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zajęcia nieruchomości. To oznacza, że zastosowanie znajdzie również art. 930 §1 k.p.c., który brzmi:

Rozporządzenie nieruchomością po jej zajęciu nie ma wpływu na dalsze postępowanie. Nabywca może uczestniczyć w postępowaniu w charakterze dłużnika. W każdym razie czynności egzekucyjne są ważne tak w stosunku do dłużnika, jak i w stosunku do nabywcy.

Oznacza to ni mniej, ni więcej to, że jeśli nieruchomość została zbyta przez dłużnika po jej zajęciu (co następuje z chwilą wezwania dłużnika do zapłaty przez komornika), i tak będzie można prowadzić egzekucję z tej nieruchomości. Nie ma znaczenia, że zmienił się jej właściciel; czynność zbycia nieruchomości jest bezskuteczna wobec wierzyciela.

Przekładając powyższe uwagi na problematykę zniesienia współwłasności – jeśli dłużnik będzie chciał wraz z innymi współwłaścicielami znieść współwłasność umownie – czynność ta będzie bezskuteczna wobec wierzyciela, bo zostanie uznana za rozporządzającą.

Mniej jasna jest natomiast sytuacja, kiedy to sąd znosi współwłasność. A to dlatego, że kodeks postępowania cywilnego nie zawiera definicji pojęcia „rozporządzenia”.

W orzecznictwie przyjął się pogląd, że zmiana spowodowana orzeczeniem sądu na skutek podziału majątku wspólnego, działu spadku lub zniesienia współwłasności nieruchomości, nie ma charakteru rozporządzenia tą nieruchomością w rozumieniu art. 930 k.p.c. (wyrok SN z dnia 01.12.1977 r. , sygn. akt I CR 409/77). Co oznacza, że będzie skuteczna również wobec wierzyciela.

Co więcej, przepis art. 930 k.p.c. nie ma zastosowania do nieruchomości, której jednym ze współwłaścicieli był dłużnik i która orzeczeniem sądu znoszącym współwłasność przyznana została na wyłączną własność współwłaścicielowi niebędącemu dłużnikiem. Będzie tak nawet wtedy, kiedy orzeczenie wydane zostało po uwzględnieniu zgodnego wniosku uczestników postępowania po zajęciu tej nieruchomości (uchwała SN z dnia 19.12.1980 r., sygn. akt III CZP 65/80).

Składając taki zgodny wniosek współwłaściciel – dłużnik powinien mieć świadomość, że w pewnych sytuacjach wyrażenie przez niego zgody w postępowaniu o zniesienie współwłasności może zostać zaskarżone przez wierzyciela. Będzie tak np. wtedy, kiedy dłużnik wyrazi zgodę na zniesienie współwłasności rzeczy wspólnej poprzez przyznanie własności rzeczy drugiemu współwłaścicielowi bez ekwiwalentu z jego strony, nieodpłatnie (uchwała SN z dnia 8.10.2015 r., sygn. akt III CZP 56/15). Chodzi tu o tak zwaną skargę pauliańską.

Photo by Ian Valerio on Unsplash

Sprawozdania finansowe na nowych zasadach wciąż sprawiają przedsiębiorcom wiele problemów. Nowe przepisy to dużo zmian obejmujących nie tylko kwestie merytoryczne, ale przede wszystkim techniczne. Jednakże, po niemalże 5 miesiącach obowiązywania nowych przepisów stwierdzamy, że zmiany te nie są aż takie straszne jak wydawało się na początku roku.

Po wielu trudach związanych z nowymi przepisami jak i wymogami technicznymi, z radością stwierdzamy, że składanie sprawozdań finansowych jest proste. Ale zacznijmy od początku.

Aby sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2018 rok należy poznać kilka zasad obowiązujących od stycznia 2019 roku.

Jeśli chcesz wiedzieć jak sporządzić sprawozdanie finansowe przeczytaj nasz wpis.

Informatyzacja Krajowego Rejestru Sądowego zmusza przedsiębiorców do korzystania z systemów informatycznych. Systemy te działają w oparciu o swoje własne zasady (nie wskazane w przepisach prawa).

W kolejnym wpisie zebraliśmy najważniejsze zasady dotyczące systemów informatycznych, w których składa się sprawozdania finansowe. Przeczytaj koniecznie.

Po spełnieniu wszystkich wymogów (zarówno tych merytorycznych jak i technicznych) można zabrać się za składanie sprawozdania finansowego. Najlepiej (bo bezpłatnie) do Repozytorium Dokumentów Finansowych.

W tym celu wystarczy zalogować się na swoim koncie w systemie teleinformatycznym https://ekrs.ms.gov.pl/ i postępować zgodnie z zamieszczoną tam instrukcją. Opisując to w kilku krokach należy:

• załączyć właściwe dokumenty,
• opisać załączone dokumenty (co to za dokument, kiedy sporządzony, za jaki okres),
• oświadczyć, że załączone dokumenty spełniają wymogi ustawy o rachunkowości,
• podpisać i wysłać zgłoszenie.

I otrzymujemy taką wiadomość na podany przez nas adres e-mail:

Zgłoszenie dokumentów finansowych dla podmiotu o nr KRS 0000000000 za okres 01-01-2018 – 31-12-2018 zostało zarejestrowane pod identyfikatorem 000000 w chwili 17-05-2019 12:53:16.

Po godzinie otrzymaliśmy następne wiadomości:

W związku ze zgłoszeniem o identyfikatorze 000000 z dnia 17-05-2019 dotyczącym podmiotu o nr KRS 0000000000 zamieszczono w dziale III rejestru przedsiębiorców KRS wzmianki o złożeniu dokumentów do Repozytorium Dokumentów Finansowych.

Dokumenty przekazane w zgłoszeniu o identyfikatorze 000000 z dnia 17-05-2019 dotyczące podmiotu o nr KRS 0000000000 zostały zapisane w Repozytorium Dokumentów Finansowych w dniu 17-05-2019.

I to wszystko. Tyle zachodu, a na koniec otrzymujemy dwuzadaniowy e-mail informujący nas o zapisaniu zgłoszenia w Repozytorium Dokumentów Finansowych i zamieszczeniu wzmianki w Rejestrze przedsiębiorców KRS. Żadnego postanowienia, żadnej ingerencji Sądu rejestrowego. Wynik: składanie sprawozdań finansowych jest proste. I szybkie.

Jak to się dzieje? Składając sprawozdanie finansowe musimy pamiętać o jego weryfikacji (bez tego system nie pozwoli nam wysłać sprawozdania). W ten sposób sprawdzane są wymogi techniczne naszego zgłoszenia.

A co z kwestiami merytorycznymi? Czy w związku z tym, że Sąd nie bada naszego sprawozdania finansowego możemy wysłać niepełne lub nieprawdziwe dokumenty finansowe?

Odpowiedź brzmi: nie.

Składając sprawozdanie finansowe składamy również oświadczenia, o których pisaliśmy w poprzednim wpisie. Oświadczenia te są obowiązkowe i dotyczą każdego z załączanych dokumentów. Oświadczając nieprawdę przedsiębiorcy narażają się na grzywnę, karę pozbawienia wolności do lat 2 lub obie te kary łącznie.

Warto więc postępować zgodnie z przepisami oraz wymogami technicznymi systemów informatycznych, aby uniknąć ukarania, w tym kary pozbawienia wolności.

Współwłasność w częściach ułamkowych ma z założenia charakter tymczasowy, zatem regułą jest możliwość zniesienia współwłasności. Są jednak wyjątki.

1. Czy współwłaściciel zawsze może żądać zniesienia współwłasności?

Co do zasady to prawo żądania zniesienia współwłasności przysługuje każdemu ze współwłaścicieli. Ale uwaga, współwłaściciele poprzez mogą poprzez umowę wyłączyć uprawnienie do żądania zniesienia współwłasności na pewien czas, nie dłuższy jednak niż 5 lat. W ostatnim roku tego okresu można przedłużyć to wyłączenie na okres kolejnych 5 lat, a następie ponawiać wg tej samej zasady. Jeśli taką umowę zawrze tylko część współwłaścicieli, pozostali współwłaściciele mogą bez przeszkód złożyć do sądu wniosek o zniesienie współwłasności.

2. Czy prawo do żądania zniesienia współwłasności może się przedawnić?

Nie. Jak długo trwa współwłasność, tak długo można żądać jej zniesienia.

3. Czy sąd może odmówić zniesienia współwłasności?

Sąd z reguły nie może oddalić wniosku o zniesienie współwłasności, nawet kiedy zniesieniu współwłasności sprzeciwiają się pozostali współwłaściciele. Nie oznacza to jednak, że sąd zawsze dokona zniesienia współwłasności w sposób opisany we wniosku. Sąd sam oceni, bazując na opiniach biegłych, stanowiskach uczestników postępowania oraz innych okolicznościach sprawy, jaki sposób zniesienia współwłasności jest w danej sytuacji najbardziej celowy.

Jest jednak pewien rodzaj współwłasności, której zniesienia nie można się domagać, tzw. współwłasność przymusowa. Z taką współwłasnością mamy do czynienia, kiedy z nieruchomości zostały wyodrębnione samodzielne lokale. Właścicielom takich lokali przysługuje udział we współwłasności nieruchomości wspólnej, np. w korytarzach, w klatkach schodowych, w ścianach zewnętrznych, w gruncie, na którym znajduje się budynek. Póki lokale są odrębnym przedmiotem własności, nie można znieść współwłasności nieruchomości wspólnej. Można jednak domagać się zniesienia współwłasności części wspólnych takich jak piwnica czy strych, ponieważ nie są one niezbędne do korzystania przez wszystkich właścicieli lokali.

Photo by Jure Pivk on Unsplash