Działalność gospodarcza obcokrajowców w Polsce
W jednej z ustaw tworzących pakiet Konstytucji biznesu na nowo została uregulowana działalność gospodarcza obcokrajowców w Polsce. Warto przyjrzeć się bliżej kategoriom osób i firm, które będą mogły prowadzić biznes w naszym kraju.
Szczegóły w tym zakresie reguluje ustawa z dnia 26 stycznia 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Co oczywiste, w swoim podstawowym zakresie wdraża ona dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącą usług na rynku wewnętrznym.
Pojęcie „osoba zagraniczna”
Żeby omówić zakres działania ustawy trzeba najpierw wyjaśnić podstawowe pojęcie „osoba zagraniczna”. Otóż ustawa definiuje ją jako osobę fizyczną nieposiadającą obywatelstwa polskiego, osobę prawną z siedzibą za granicą albo jako jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną posiadającą zdolność prawną, z siedzibą za granicą (klasyczny przykład to spółki jawne czy partnerskie). Inaczej mówiąc „osoba zagraniczna” to obcokrajowiec lub firma z zagranicy.
Kategoria pierwsza – państwa członkowskie
Do pierwszej, najbardziej uprzywilejowanej kategorii, należą osoby zagraniczne z państw członkowskich. „Osoby” te mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą w Polsce na takich samych zasadach, jak obywatele polscy. Oznacza to co do zasady swobodę działalności gospodarczej, oczywiście z wyjątkami dotyczącymi regulacji czy reglamentacji. Ale generalnie Niemiec czy Francuz mogą powinni móc otworzyć w Polsce biznes tak jak Polak.
Kategoria druga – obywatele spoza UE
Do tej kategorii należą obywatele innych państw (zatem tylko osoby fizyczne), nie będących członkami państw z UE (lub EFTA). Osoby te mogą prowadzić działalność tak jak Polacy, ale tylko wówczas gdy spełniają dodatkowe kryteria dotyczące ich związku z Polską. A tych kryteriów jest sporo. Należą do nich m.in. posiadanie w RP zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielone m.in. w związku z nauką, posiadanie statusu uchodźcy czy posiadanie ważnej Kartę Polaka (więcej tych przypadków wymienia art. 4 ust. 2 ustawy).
Kategoria trzecia – inne osoby zagraniczne
Inne osoby zagraniczne niż wskazane powyżej – czyli obywatele spoza UE i EFTA (nie mający odpowiednich zezwoleń, wiążących ich z Polską) oraz firmy spoza UE i EFTA mogą angażować się wyłącznie w spółki. Zgodnie bowiem z ustawą (art. 4 ust. 3) mają oni prawo do
podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej wyłącznie w formie spółki komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnej, a także do przystępowania do takich spółek oraz obejmowania bądź nabywania ich udziałów lub akcji, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej.
No cóż, powyższe regulacje nie są rewolucyjne, w zasadzie stanowią powtórzenie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (art. 13). Zobaczymy jednak, jak w praktyce przepisy te będą stosowane. Bo nowa ustawa zawsze prowokuje nową wykładnię, choćby brzmienie przepisu w sumie nie uległo dużej zmianie. A praktyka pokazuje, że działalność gospodarcza obcokrajowców w Polsce nie zawsze jest prosta.