Konstytucja biznesu – objaśnienia prawne, czyli urzędowe opinie ogólne
Teoretycznie organy państwa powinny pomagać przedsiębiorcom. Zapewne każdy prezes czy właściciel firmy ma własne zdanie na ten temat, jednak teoria jest taka, że władza wspiera biznes.
Objaśnienia prawne
Jednym z przejawów owego wspierania jest nowa instytucja w polskim prawie, czyli objaśnienia prawne. Objaśnienia zostały wprowadzone w art. 33 ustawy Prawo przedsiębiorców. Wyjaśnijmy zatem, czym są owe „objaśnienia”.
To nic innego jak urzędowe wyjaśnienia przepisów dotyczących prowadzenia biznesu. Takie opinie prawne wydawane przez organy.
Owe objaśnienia będą wydawane przez ministrów oraz te organy, które upoważnione są do opracowywania projektów aktów prawnych (np. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów czy Urząd Regulacji Energetyki).
Objaśnienia będą wydawane z urzędu (w zakresie działania organu) albo na wniosek Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców. Opinie te mają dotyczyć praktycznych aspektów stosowania prawa i powinny uwzględniać orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Sprawiedliwości UE.
Oznacza to, że żaden przedsiębiorca (ani ich organizacja) nie będzie mógł wystąpić do ministra o wydanie objaśnień (temu służy utrzymana interpretacja indywidualna). Można będzie jednak prosić o to Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców. Jeżeli uzna on temat za wystarczająco ważny i doniosły, zapewne wystąpi do np. ministra o wydanie objaśnień prawnych.
Publikacja objaśnień
Objaśnienia prawne mają być zamieszczane w Biuletynie Informacji Publicznej właściwego ministra lub organu wydającego objaśnienie, w specjalnej zakładce pod nazwą „objaśnienia prawne”. Czekamy zatem na to, kto pierwszy taką zakładkę utworzy.
Znaczenie objaśnień
Objaśnienia prawne – podobnie jak opinie prawne wydawane przez prawników – nie są wiążące dla przedsiębiorcy. Ważne jest jednak to, że firma nie może ponosić żadnych negatywnych skutków zastosowania się do objaśnień: ani sankcji administracyjnych, ani finansowych czy karnych.
Co więcej, objaśnienia mogą być zmieniane przez autorów, ale – to ważne – zmiana objaśnień prawnych nie może wpłynąć na sytuację tych przedsiębiorców, którzy wcześniej zastosowali się do tych zmienianych objaśnień.
Objaśnienia będą też miały znaczenie dla tzw. utrwalonej praktyki interpretacyjnej.
Moja ocena objaśnień prawnych
W założeniu autorów ustawy objaśnienia prawne mają „przyczynić się do zwiększenia jednolitości praktyki stosowania przepisów prawa przez organy administracji publicznej, a tym samym wpływać na pewność i stabilność prawa”. Uważam, że akurat ten cel można zrealizować poprzez odpowiednią jakość prawa. Jaki bowiem sens mają przepisy tak niejasne, że trzeba je urzędowo „objaśniać”?
Być może jednak objaśnienia będą miały jakiś sens. Jeżeli będą powszechnie dostępne i będą napisane prostym językiem, to mogą pomóc w prostych sprawach. Obawiam się jednak, że również te „objaśnienia” mogą wymagać dalszych wyjaśnień. Moja obawa wynika z tego, że obecnie organy publikują różne poradniki czy stanowiska, jednak ich zrozumienie wcale nie jest proste.
Ale nie narzekajmy, może objaśnienia rzeczywiście wskażą kierunek? A jeżeli pojawią niejasne się objaśnienia prawne to prawnicy na pewno je odpowiednio wyjaśnią.
