Holding a odpowiedzialność członków organów
W dniu 5 sierpnia 2020 r. na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji ukazał się projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten jest bardzo ważny dla grup kapitałowych z kilku względów. Jednym z nich jest regulacja, postulowanego od wielu lat, tzw. holdingu.
Projektowane zmiany wprowadzają szereg przepisów regulujących tzw. holding. Przepisy te zawierają zarówno nowe definicje, zasady działania w ramach grupy kapitałowej czy też nowe zasady ponoszenia odpowiedzialności. Omówienie wszystkich interesujących tematów zajmie kilka kolejnych wpisów.
Zanim przejdę do głównego tematu wpisu zacznę od krótkiego wprowadzenia do tematu holdingu. Warto również na wstępie zapoznać się z projektem klikając TUTAJ.
Grupa Spółek
Do Kodeksu spółek handlowych planowane jest dodanie całego nowego działu pod nazwą „Grupy spółek”. Grupę spółek będą oznaczać spółka dominująca oraz spółka lub spółki od niej zależne, które kierują się, zgodnie ze statutem lub umową spółki zależnej, wspólną strategią gospodarczą, przy czym spółka dominująca będzie uprawniona do sprawowania jednolitego kierownictwa nad spółkami zależnymi.
Obecnie, przepisy prawa przewidują, że każda spółka, w tym również zależna, dąży do osiągania własnych celów. W grupach kapitałowych powstaje więc pewien impas, ze względu na konieczność realizacji przez spółki zależne interesu całej grupy kapitałowej. Dotyczy to również sytuacji, gdy dla samej spółki zależnej jest to niekorzystne. Odpowiedzialność za takie działania, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, ponoszą osoby decyzyjne w spółkach zależnych.
Zgodnie z założeniami projektu, grupa kapitałowa będzie realizować tzw. wspólną strategię gospodarczą poprzez wydawanie wiążących poleceń spółkom zależnym. Projekt przewiduje ponadto instytucje kontroli spółek zależnych przez spółkę dominującą w zakresie realizacji wspólnego celu m. in. poprzez pełen dostęp do informacji o spółkach zależnych oraz sprawowanie kontroli nad realizacją wspólnej strategii przez radę nadzorczą spółki dominującej.
Nowe zasady odpowiedzialności członków organów spółek zależnych
Obecnie członkowie zarządu spółek zależnych niejednokrotnie ponoszą odpowiedzialność za decyzje podejmowane przez spółki dominujące. A niestety zdarza się, że korzystne dla całej grupy decyzje podejmowane są kosztem jednej lub kilku spółek zależnych.
Założenia projektu przewidują ograniczenia w ponoszeniu odpowiedzialności przez członków organów spółek zależnych. Dotyczy to podejmowania decyzji właściwych dla całej grupy kapitałowej. Jednakże, aby doszło do ograniczenia odpowiedzialności będzie trzeba kierować się opisaną w przepisach procedurą.
Mianowicie, w pierwszej kolejności zarząd spółki zależnej, po otrzymaniu wiążącego polecenia, obowiązany będzie podjąć w tym zakresie uchwałę. Uchwała może mieć wymiar pozytywny tj. zakładać, że polecenie nie wpłynie negatywnie na funkcjonowanie spółki. Ewentualnie polecenie to może spowodować szkodę dla spółki. Jednakże w takiej sytuacji można rozsądnie zakładać, że szkoda ta zostanie w przeciągu 2 lat naprawiona przez spółkę dominującą lub inną spółkę zależną z grupy. Uchwała może mieć również wymiar negatywny tj. odmawiać wykonania polecenia w sytuacji przewidywania, że szkoda poniesiona przez spółkę nie zostanie naprawiona. Od tej drugiej sytuacji przepisy przewidują szereg wyjątków.
W przypadkach opisanych powyżej członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz rady dyrektorów spółki zależnej nie ponosi odpowiedzialności cywilnej określonej w przepisach Kodeksu spółek handlowych ani odpowiedzialności karnej na podstawie Kodeksu karnego.
Istotną kwestią w zakresie ponoszenia odpowiedzialności przez spółkę dominującą będzie wykazanie winy tej spółki. Wina rozumiana jako działanie poza granicami uzasadnionego ryzyka gospodarczego. Temat ten rozwinę w kolejnym wpisie na blogu.
***
Niniejszy wpis jest elementem kampanii informacyjnej dla pracodawców i przedsiębiorców prowadzonej przez Kancelarię Sienkiewicz i Zamroch Radcowie prawni sp.p. w ramach wsparcia w czasie epidemii. Jeżeli interesują Cię inne praktyczne zagadnienia, mogące mieć znaczenie w tym okresie, to zapraszam na pozostałe blogi naszych prawników:
- Piotra Zamrocha Przesył energii – porady m.in. o możliwościach działania przedsiębiorstw przesyłowych w stanie epidemii,
- Iwo Fisza Zagospodarowanie przestrzenne – informacje o tym, jak działają organy administracji w czasie epidemii,
- Karola Sienkiewicza Dochodzenie wierzytelności – praktyczne wskazówki jak poruszać się po przepisach Tarczy antykryzysowej,
- Oliwi Radlak Konstytucja biznesu – wskazówki dla spółek dotyczące funkcjonowania w czasie epidemii,
- Wojciecha Jelińskiego Pozew z faktury – porady dla przedsiębiorców, którzy muszą podać dłużnika do sądu,
- Edyty Stark Zakończenie działalności – porady dla przedsiębiorców poszukujących ochrony w przepisach prawa upadłościowego.
